Δευτέρα 7 Δεκεμβρίου 2009

Ορθολογισμός ή Διαλογισμός ;

Ξεκινώντας από το «Φιλοσοφικό Καφενείο» όπου τέθηκε το θέμα περνάμε στα «Εσωτερικά Μονοπάτια» για να προχωρήσουμε λίγο τη σκέψη μας.

Διαβάζουμε στις Ουπάνισαντς :

«Είναι κάτι που δε βλέπεται από το μάτι,
Που δε λέγεται με την ομιλία,
Που δε συλλαμβάνεται με το νου.
Κάτι που δεν το ξέρουμε και δεν το καταλαβαίνουμε.
Πως λοιπόν θα μπορούσαμε να το διδάξουμε ;»

Ο Λάο Τσε που ονομάζει την «απόλυτη αλήθεια» των Βουδιστών Τάο, πολλά χρόνια πριν την εμφάνιση του Βούδα, αρχίζει με την παρακάτω φράση την διδασκαλία του Ταο Τε Τσίνγκ :
.
«Το Τάο που μπορεί να εκφραστεί δεν είναι το αιώνιο Τάο».
.
Όποιος παρακολουθεί τα ειδησεογραφικά πρακτορεία και τον διεθνή τύπο, ξέρει καλά πως ο άνθρωπος δεν κατάφερε να γίνει σοφότερος μέσα στις τελευταίες δύο χιλιετίες που μας χωρίζουν από την εποχή του Λάο Τσε, παρά την εκπληκτική ανάπτυξη των ορθολογικών γνώσεων. Και το γεγονός αποτελεί την πιο χειροπιαστή απόδειξη και την αδυναμία της διάδοσης της απόλυτης γνώσης με τις λέξεις.

Ο Τσουάνγκ Τσε είπε :

«Αν η απόλυτη γνώση ήταν κάτι που θα μπορούσε να ειπωθεί, τότε ο καθένας θα την έλεγε στον αδελφό του»

Κατά συνέπεια, η απόλυτη γνώση, ορίζεται σαν μια εντελώς έξω-διανοητική εμπειρία της πραγματικότητας, μια εμπειρία που δεν έχει καμιά σχέση με την συνηθισμένη διανοητική λειτουργία του νου, και πραγματοποιείται μόνο στην περιοχή του «διαλογισμού» της μυστικιστικής διδασκαλίας. Η ύπαρξη της διαλογιστικής κατάστασης, δεν έχει διαπιστωθεί μόνον από τις εμπειρίες των μυστικιστών τόσο της Ανατολη όσο και της Δύσης, αλλά ακόμη και από την ίδια την ψυχολογική έρευνα.

Ο Ουίλιαμς Τζέημς γράφει σχετικά :

«Η συνηθισμένη μας συνείδηση, όπως την αντιλαμβανόμαστε κατά την διάρκεια της εγρήγορσης, που την ονομάζουμε ορθολογική συνείδηση, αποτελεί μόνον έναν ιδιαίτερο τύπο συνείδησης και σε καμιά περίπτωση τον μοναδικό. Πέρα και πίσω από αυτή υπάρχουν κι άλλες μορφές συνείδησης εντελώς διαφορετικές.»


Όπως έγραψα και στο «καφενείο» η σκέψη και η συνειδητότητα δεν είναι συνώνυμα. Η σκέψη είναι μόνο μια μικρή πλευρά της συνειδητότητας. Η σκέψη δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς τη συνειδητότητα, αλλά η συνειδητότητα δεν χρειάζεται τη σκέψη για να υπάρξει.

Φώτιση σημαίνει ανύψωση πάνω από τη σκέψη.


Μπορεί κάποιος χρησιμοποιώντας μόνο τον νου του να φτάσει στην φώτιση ;

6 σχόλια:

Ευρύνοος είπε...

Στην έκφραση ίσως να μην είμαι τόσο καλός, αλλά θα προσπαθήσω..

η Σκέψη είναι το όχημα του Νού κατά την άποψή μου..

ο Νούς μόνος που θα οδηγούσε;
μα και η κατεύθυνση πάλι απο την Σκέψη θα έπρεπε να δοθεί..
χωρίς Σκέψη, θα οδηγούνταν ο Νούς στην φώτιση;

και πάλι, αν δέν ωθούσε η Σκέψη τον Νού, θα έφτανε μόνος;

συγνώμη αν δέν εκφράστηκα καλώς, αν και προσπάθησα όσο μπορούσα..

εννοώ οτι η άποψή μου είναι, πως η ώθηση δίνεται απο την Σκέψη στον Νού, ώστε να τον φτάσει σε υψηλότερα επίπεδα..

ελπίζω (ενδόμυχα είμαι σίγουρος) να ακούσω πολλές και όμορφες απόψεις..

χαιρετώ σας :)

Φώτης είπε...

Φίλε Δημήτρη,
νομίζω ότι με ξέρεις πλέον αρκετά καλά, ώστε να μη σου είναι δύσκολο να προβλέψεις την απάντησή μου.
Ασφαλώς και δε γίνεται να φτάσεις στη φώτιση μόνο με τον νου! Το αντίθετο μάλιστα! Ο νους και η ορθολογική επιστημονική σκέψη μόνο εμπόδια μπορούν να γίνουν. Η φώτιση προϋποθέτει εγκατάλειψη του νου, υπέρβαση, ανύψωση και άνοιγμα στο άγνωστο και το παράδοξο. Μπορείς να φτάσεις μέχρι τα έσχατα όρια της ανθρώπινης σκέψης και να αντικρύσεις με τρόμο την αχανή άβυσσο, όμως σ' εκείνο ακριβώς το σημείο χρειάζεται να τολμήσεις το μεγάλο άλμα. Μιλάω βέβαια εντελώς θεωρητικά, αφού όχι μόνο δεν έχω επιχειρήσει κάτι τέτοιο, αλλά ούτε καν έχω πλησιάσει στο σημείο αυτό.
Κάτι με κρατάει ακόμα, ίσως δεν είμαι ακόμα έτοιμος για τέτοιο τόλμημα, ίσως δεν έχω νιώσει ακόμα τόσο έντονη τη δίψα και την ανάγκη για υπέρβαση...
Φροντίζω μόνο να προετοιμάζω το πνεύμα μου, να διατηρώ την ψυχή μου σε κατάσταση ηρεμίας, καθαρότητας και διαύγειας και να προσεύχομαι για να δεχτώ και να βιώσω κάποτε την ευλογία του Φωτός και της Αλήθειας...Αμήν

Iptamenos Ollandos είπε...

Να πω και εγώ θεωρητικά για την "φώτιση" αλλά βασισμένος στην εμπειρία για άλλα πράγματα, ότι κάτι που αναζητάς δεν έρχεται ποτέ. Πρέπει να σταματήσεις να το ζητάς για να δεις ότι πάντα ήταν εκεί και εσύ δεν το έβλεπες.

Η φώτιση όπως την βιώνω εγώ (ίσως στη φαντασία μου) είναι κάτι που δεν είναι μόνιμο. Μοιάζει πολύ μ' έναν "έξυπνο" νου ο οποίος έρχεται και φεύγει γρήγορα σε στιγμές που δεν το περιμένεις. Ίσως ο τρόπος που αναφέρεις στο τέλος της ανάρτησης σου να είναι ο πιο ενδεδειγμένος. Απλώς μην το κάνεις σκοπό ζωής, γιατί η ζωή είναι να είσαι και όχι να γίνεις.

Ελπίζω να βγάζω νόημα, γιατί όπως είπες οι λέξεις δεν μπορούν να το περιγράψουν.
Καλό σου βράδυ.

delta είπε...

Είμαστε ο νους μας ή είμαστε ΑΥΤΟ που έχει τόσο πολύ προσκολληθεί με τον νου ώστε θεωρεί ότι είναι ο νους ; Μπορεί λοιπόν ΑΥΤΟ να βιωθεί με την χρήση του νου; Μήπως την αλήθεια μπορούμε να την βιώσουμε μόνον όταν ο νους μας σταματάει; Μια τέτοια περίπτωση συμβαίνει κατά την διάρκεια του οργασμού. Μπορεί να συμβεί επίσης απορροφηθούμε απόλυτα από την μαγευτική ομορφιά ενός τοπίου, Μπορεί να συμβεί στο βαθύ διαλογισμό ή στην κατανυκτική προσευχή. Σ’ αυτές τις περιπτώσει η σκέψη, ο νους σταματάει και τότε συνειδητοποιούμε ότι είμαστε πέρα από την σκέψη, πέρα από τον νου. Είμαστε αυτός που χρησιμοποιεί τον νου και μπορεί αν εκπαιδευτεί και να τον σταματήσει.

Μήπως ο νους, οι αναμνήσεις και οι εμπειρίες δεν είναι αυτός που δημιουργεί το ψεύτικο «εγώ» μας ;

Ίσως τελικά όπως λέει ο φίλος Ιπτάμενος, άδικα να αναζητούμε κάτι το οποίο μπορεί τελικά να μην υπάρχει. Γιατί αν αφαιρέσουμε τις αναμνήσεις μας, αν σταματήσουμε τον νου μας, τι θα μείνει ;

ΙΛΥΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ είπε...

'Φώτιση σημαίνει ανύψωση πάνω απ'τη σκέψη'
Θεωρώ όμως,ότι ο νους αυτό το άυλο της ύπαρξης μας που μας διαφοροποιεί από τα ενβια όντα,είναι το κανάλι για την σκέψη,στην προσπάθεια για την ανύψωση,την τελείωση και αν είναι δυνατόν στη φώτιση.
Μέσα από διαλογισμό.Προυποθέτει ανεπτυγμένη συναισθηματική νοημοσύνη(μεγάλο κεφάλαιο κι αυτό)
και να μην λειτουργείς ορθολογιστικά,για να αναφερθώ και στον τίτλο.
Αναφέρεις Δημήτρη,ότι την αλήθεια ,την φώτιση τηνβιώνουμε όταν ο νους σταματάει.π.χ.με την προσευχη..τοέχω βιωσει κι εγώ.Ενας φωτισμένος κληρικός και πολύκαλος φίλος με έβαλε σ'αυτο το μονοπάτι.Πως να αδειάζω,να αποφορτίζομαι με μια μόνο μικρή προσευχή,επαναλαμβανόμενη(και με πίστη βεβαίως).Με εισπνοές,εκπνοες και πιστεψέ με όταν μπορείς και επικεντρώνεσαι ΄σ'αυτό αισθάνεσαι να αδειάζεις,να φεύγεις απ'το σώμα σου δεν μμπορώ να το πω με λέξεις.Μια αίσθηση σαν να ίπτασαι του ουρανού όχι μόνο να άπτεσαι αυτού!
Οταν συμβαίνει να αφήνεις τον νου για λίγο..όταν ομως γινεται αυτό σκόπος ζωής δεν είναι μια μορφή εγωισμου,να προσπαθείς να απορίπτεις τον νου και όλα όσα κατέχει αυτός ο προσωπικός νους;Ολη την ζωή μας δηλ. μνήμες..άσχημες.. όμορφες..αγαπημένες,καλές..κακες στιγμές..όλα όσα συνθέτουν το πέρασμά μας απ'τη ζωή;
Μήπως η φώτιση είναι άλλη μια χίμαιρα στη γήινη ζωή μας;

vlaxos είπε...

Πραγματικά, Ο διαλογισμός εξασκώντας το νου ισορροπεί τις καθημερινές σκέψεις. Η προσευχή τις εξυψώνει και εκεί που τελειώνει το ένα και αρχίζει το άλλο ή και το αντίθετο υπάρχει το φως και η απόλυτη συνειδητότητα. Μια συνειδητότητα που ορίζεται από την παγκόσμια συνείδηση και είσαι μέρος της. Συνειδητά όμως με καθάριο βλέμμα και ηρεμία ψυχής. Στον διαλογισμό χάνεις την σωματική σου υπόσταση ακόμα και την αστρική σου, μετουσιώνεσαι σε μια κατάσταση που μπορείς να βιώνεις τα πάντα συγχρόνως, κάτι που στην καθημερινότητα μας με τα βίας μπορούμε να ορίσουμε .Ο διαλογισμός ως εργαστήρι του νου αναπτύσσει την διάνοια ανοίγει κανάλια που στην καθημερινότητα είναι κλειστά, ως μέσο άσκησης της σκέψεις αρχικά και την απελευθέρωση της στην συνέχεια, είναι ένα ταξίδι που δεν περιγράφεται και αυτό γιατί είναι βιωματικό. Μέσα από αυτό ξαναγεννιέσαι, ο νους ξεκουράζετε άρα αναπαραγάγει, δημιουργεί ιδέες κατανοεί την ολότητα και γίνεται ένα με αυτήν. Η προσευχή είναι επίσης μορφή εκδηλώσεις συνειδητότητας, ίσως είναι η δύναμη που αποκτάς ερχόμενος σε επαφή με το θείο σε όποια τάξει του εκδηλώνεται αυτό. Δεν είναι λύτρωση είναι προετοιμασία σε αυτό που συνειδητά επιλέγουμε να δεχθούμε μέσα μας Είναι τόσο όμορφο να είσαι εκεί «απάνω» όσο όμορφο να βρίσκεσαι εδώ κάτω και ακόμα πιο όμορφο είναι να το κουβαλάς συνειδητά μέσα σου, μια κατάσταση ευφορίας που αλλάζει τα δεδομένα σου και αναθεωρείς πολλά πράγματα στην ζωή σου.