Ο εν ημίν Θεός

Αγωνίζεται ο καημένος ο άνθρωπος ! Προσπαθεί παρατηρώντας την φύση και συλλέγοντας πληροφορίες από το περιβάλλον του, να ανιχνεύσει τα απόκρυφα του σύμπαντος. Προχωρεί με έπαρση και αμφισβητεί, σαν αντίζηλος πολλές φορές, το μυστήριο της θεότητας. Αντίθετα, στον εσώτερο του κόσμο, εξακολουθεί να είναι αδικαιολόγητα καθυστερημένος…

Κι όμως στην πορεία του αυτή, ο άνθρωπος δεν είναι μόνος. Έχει μέσα του ένα πολύτιμο, ισχυρό και μεγάλο συγγενικό προστάτη : Τον ίδιο τον Θεό !

Από τα βάθη της ιστορίας και των αιώνων, ακόμη και σήμερα συνεχίζει να ρωτά του άπιστους ο στωικός Επίκτητος : «Ω εσύ άνθρωπε, που είσαι απόσπασμα του Θεού και έχεις μέσα σου ένα μέρος από Εκείνον ! Γιατί αγνοείς αυτή σου τη συγγένεια ;»

Γνώρισε ποτέ ο άνθρωπος τον Θεό του ; Τον ξέρει ; Κι όμως, Εκείνος, που ξέρει τις ανθρώπινες αδυναμίες, πρώτος έδωσε χέρι γνωριμίας στον άνθρωπο, με το παράγγελμα γνώθι σαυτόν, που, όπως λέει η παράδοση, εκμυστηρεύτηκε στο σοφό Χίλωνα, για το χατίρι της τότε ταλαίπωρης ανθρωπότητας. Τι έκανε από τότε ο άνθρωπος ; Πόσο γνώρισε τον εαυτό του ύστερα από έναν Σωκράτη κι έναν Ιησού ; Το κώνειο κι ο σταυρός συνθέτουν το ποινικό μητρώο της ανθρωπότητας ! Ανεπίδεκτος μάθησης ο άνθρωπος ! Απόκαμε η ιστορία να επαναλαμβάνει τα τραγικά ολισθήματά του ! Όταν ρώτησαν τον Διογένη πως μπορούν να διορθωθούν οι διεφθαρμένοι άνθρωποι, είπε : «Για να ξαναγίνουν οι άνθρωποι εικόνες του Θεού, είναι ανάγκη να ξαναχωνευθούν και να χαραχθούν από την αρχή». Ο μέγας χαράκτης της νέας αυτής απεικόνισης, που υπαινίσσεται ο Κορίνθιος σοφός, δεν είναι άλλος από την επαναστατική παιδεία του εαυτού μας !

Φανερή είναι πλέον η ανάγκη να στραφούμε στον εαυτό μας. Ίσως ακόμη και σήμερα, να βρισκόμαστε σε μια προανθρωπιστική περίοδο της ιστορίας του ιδιόρρυθμου γένους μας, που θα μας οδηγήσει κάποτε σε μια νέα και πιο βελτιωμένη ανθρωπιστική φάση. Ίσως ! Ας μην είμαστε τόσο βιαστικοί, όταν μάλιστα υπάρχει μπροστά μας μια αιωνιότητα… Ας γνωρίζουμε μόνο, πως η αγάπη στο συνάνθρωπο, βαθμολογεί την εξέλιξη μας !

Η παιδεία του εαυτού μας είναι μια μέθοδος ανύψωσης του ανθρώπου σε ανώτερες πνευματικές καταστάσεις, που μόνο η αγνή συνείδηση μπορεί να κατανοήσει. Με άλλα λόγια είναι ο μοναδικός δρόμος για την ανακάλυψη του εν ημίν «Θεού», που θα μας οδηγήσει στο «γνώθι σαυτόν». Ποιες είναι οι βασικές αρχές που μπορούν να στηρίξουν μια τέτοια υπερβατική παιδεία ;

Σε αρχική προτεραιότητα ανήκει το μυστήριο ! Το μυστήριο της Αγάπης και της Σοφίας, που δεν μπορείς να το πλησιάσεις, παρά μόνο με ευλάβεια, με σιωπή και προπαντός με συνειδητή πίστη. Η αρχική μας, λοιπόν, πράξη δεν μπορεί παρά να είναι αφιερωμένη στον Δημιουργό της Σοφίας, που μας τίμησε με την πνευματική συγγένεια του. Ο Φάουστ λέει: «Μοιάζεις με το πνεύμα που εννοείς.» Πρώτη συνεπώς δουλειά στον σοφό άνθρωπο, είναι η προσφυγή του σ’ Εκείνον, που μοιάζει, την πηγή της σοφίας.

Σε δεύτερη σειρά προτεραιότητας έρχεται ο άνθρωπος, σαν το τελειότερο κτίσμα της Δημιουργίας. Ποιος όμως ; ο αδιάφορος ή εκείνος, που ψάχνει ζωηρά για να ανακαλύψει την αιτία της ύπαρξης του ; Οι μύστες λένε : «Η ζωή αρνείται να παραδώσει τα μυστικά της στον οκνηρό άνθρωπο». Αυτός λοιπόν, που θέλει να ερευνήσει τον εαυτό του, δεν παίρνει από το δάσκαλο έτοιμο αυτό το ίδιο το μυστικό της γνώσης, αλλά προσπαθεί να βιώσει μέσα του το σύμβολο του μυστικού και να αποκτήσει τη γνώση μόνος του. Έτσι κάθε άνθρωπος, γίνεται ταυτόχρονα μαθητής και παιδαγωγός του εαυτού του.

Η τρίτη και τελευταία σειρά προτεραιότητας, παραχωρείται στην ίδια την παιδεία. Εδώ, πολλές πηγές μελέτης, όπως η φιλοσοφία, οι πνευματικές επιστήμες, η ψυχολογία, ο εσωτερισμός κλπ, διεκδικούν τα επίδοξα πρωτεία μιας τέτοιας παιδείας.

Ο παραλογισμός αυτοκαταστρέφεται. Η εγκατάλειψη του εσωτερικού κόσμου εκδικείται τον άνθρωπο με το τανταλικό μαρτύριο της συνειδησιακής κρισιμότητας. Βέβαια το πρόβλημα της εποχής μας δεν είναι νέο. Ενάρετοι και διεστραμμένοι δίνουν πάντοτε την παρουσία τους σ’ αυτό τον κόσμο. Μέσα στο ατέλειωτο παιχνίδι του «τροχού» της ζωής, οι «μεσαίωνες» ακολουθούν τους «χρυσούς αιώνες» και η δόξα των αξιών εναλλάσσεται με την ταπείνωση της απαξίας. Σε μια παρόμοια καμπή βρίσκεται και η εποχή μας με τα μεγάλα επιτεύγματα, αλλά και τις τραγικές ανησυχίες για έναν επερχόμενο ηθικό ξεπεσμό της.

Όμως ο άνθρωπος του 2010 δεν είναι ο πρωτόγονος άνθρωπος που δικαιούται να ζητεί ελαφρυντικά στη χρήση του πνεύματός του. Το επίπεδο «ωριμότητας» του, του δίνει πλέον τις δυνατότητες να καταλάβει, ότι οι αρετές της συναίσθησης, της ανοχής και της συγχώρεσης, δεν είναι τυπικό καθήκον του ηθικού κόσμου, αλλά θετική προσφορά στην ύπαρξη του, γιατί η καλή ή κακή συμπεριφορά του στους άλλους, επιστρέφει αντανακλαστικά στον ίδιο. Ο Απόστολος των Εθνών, δίκαια επισημαίνει : «Αν δάκνητε και κατατρώγητε αλλήλους, προσέχετε μη υπ’ αλλήλων αφανισθήτε». Η ορθή αντίληψη της παραπάνω σκέψης για τον άνθρωπο αποκαλύπτει τον αληθινό θησαυρό της εντολής του Ιησού : «Αγάπα τον πλησίον σου ως σεαυτόν»

Ας αφυπνίσει, λοιπόν, την συνείδησή του ο άνθρωπος, με τη μέθεξη του στη θεϊκή ιδέα της Αγάπης, τον ιερό αυτό σύνδεσμο της τελειότητας, κι ας αναζητήσει την αληθινή ευτυχία του, εγκαταλείποντας οριστικά τις εγκόσμιες ματαιοδοξίες.

Συνοδοιπόροι είμαστε με τον ίδιο προορισμό ...